Blogopmaak

Kunst als medicijn

13 mei 2023

Art as medicine

For English see below

Met de pandemieën en oplopende wachtlijsten in de psychische zorg kun je wel stellen dat we leven in een tijd waarin lichamelijke en geestelijke ziektes alomtegenwoordig zijn. Kunst kan daarin een genezende werking hebben. Het is als een medicijn voor de ziel. In deze blog pakken we een beetje mee van kunstzinnige therapie door te kijken naar de helende werking van kunst maken en beschouwen. Ik gebruik hierin mijn eigen ervaring als voorbeeld. Tot slot kijken we ook hoe kunst kan zorgen voor een gezonde maatschappij.

 

Kunst ervaren

Kunst heeft verschillende functies; het kan ons onder andere ontroeren, we kunnen ervan leren en genieten. Als we kijken naar kunstzinnige therapie, dan zien we dat kunst ook een genezende werking kan hebben. Het is niet alleen van invloed op het denken, maar werkt nog door in andere lagen van onszelf. Het hoofd begrijpt doordat het denkt en het hart begrijpt doordat het voelt. Kunst wordt niet alleen begrepen door te denken met je hoofd, maar vooral door te voelen met je hart.

 

Kunst als verbinding tussen lichaam en ziel

Voor een kunstenaar is kunst maken een wisselwerking tussen het lichaam als instrument en de innerlijke creatieve drijfveer van de ziel om te scheppen. Arts en docent Joop van Dam schrijft in zijn boek ‘Kunst als therapie’ dat de innerlijke houding van de mens de vorming van cellen en eiwitten kan beïnvloeden en zo beslissend door kan werken in het verloop van ziekte. Volgens Van Dam wordt iemand die zijn creatieve fantasie niet meer kan ontplooien dor en droog in zijn ziel. Kunst is als een medicijn voor de ziel, want kunst maken brengt de hele mens in beweging, zowel psychologisch als fysiologisch en zorgt ervoor dat we ons compleet voelen. Dus door kunst te maken en onszelf te uiten kunnen we ons van binnen compleet voelen, wat vervolgens ook weer doorwerkt in ons fysiek gestel.

 

Kunst beschouwen als goede vriend

Een goede vriend kan net zo goed zijn als een therapeut. Naast de genezende werking van kunst maken kan kunst beschouwen ook een helend effect hebben. Kunst is dan als een goede vriend die ons begrijpt in onze emoties en behoeftes. Het helpt ons herinneren wie we zijn en wat ons verbind met elkaar. ‘Nachtbrakers’ van Edward Hopper heeft mij in het verleden troost geboden op de momenten dat ik mij eenzaam voelde. De melancholische en mysterieuze stilte zijn voelbaar in dit werk.


Nighthawks, 1942, Edward Hopper

Jackson Pollock heeft mij met zijn impulsief ontstane werken geleerd om te vertrouwen op het proces, maar zijn persoonlijkheid heeft mij geleerd om tegelijkertijd ook controle te houden in het leven. In zijn werk kon hij de controle volledig loslaten, maar in het echte leven werd dit hem fataal, omdat hij helemaal opging in een ruzie met een vrouw en vervolgens met te veel drank op overleed na een auto-ongeluk.


Jackson Pollock tijdens zijn 'Action painting'

Cindy Sherman heeft mij doen inzien dat we verschillende rollen hebben in het leven en dit vol overgave mogen spelen.

Untitled film still #11, 1978, Cindy Sherman

Het werk van Anish Kapoor herinnert mij aan de essentie van het leven, aan het ‘niets’. Soms gaan we door duistere periodes in ons leven. Het is niet erg om even weg te kijken van het licht en in een zwart gat te turen, want dat is de plek waar alles begint en niets weer iets kan worden. We kunnen het licht alleen waarderen als we de duisternis kennen.

Descent into limbo, 1992, Anish Kapoor

Kunst is onmisbaar voor onze innerlijke en uiterlijke wereld

Kunst is altijd een avontuur, een zoeken naar de mogelijkheden die in de innerlijke en uiterlijke wereld verborgen liggen. Als we een hoopvolle toekomst voor onze collectieve wereld willen, dan is het nodig dat kunst een onmisbaar deel van het maatschappelijk leven wordt op straat, in de gebouwen, in de scholen, op de werkplekken, zodat we kunnen creëren en reflecteren. Mensen die kunst kunnen waarnemen en beleven en mensen die zelf kunstzinnig scheppend worden, houden daarmee de genezende krachten in zich levend, die op hun beurt ook de maatschappij gezond maken en in beweging houden.

 

Kort samengevat heeft kunst dus meer met het voelen dan met het denken te maken. Kunst zorgt voor een sterkere verbinding tussen lichaam en ziel en maakt dat we ons weer compleet kunnen voelen. Dit heeft ook weer zijn uitwerkingen op onze psychische en fysieke gesteldheid en uiteindelijk ook op de maatschappij. Net als een medicijn kan kunst een geneeskrachtige werking hebben voor zowel het individu als het collectief.


Bronnen:

Kunst en therapie -Joop van Dam

Kunst als therapie - Alain de Botton

Think like an artist, don’t act like one - Koos de Wilt

How art can change your life - Susie Hodge


ENGLISH

Art as medicine


With the pandemics and increasing waiting lists in mental health care, you can say that we live in a time where physical and mental illnesses are ubiquitous. Art can have a healing effect. It is like a medicine for the soul. In this blog we take a little bit of art therapy by looking at the healing effect of making and contemplating art. I use my own experience as an example. Finally, we also look at how art can ensure a healthy society.


Experiencing art

Art has several functions; among other things, it can move us, we can learn from it and enjoy it. When we look at art therapy, we see that art can also have a healing effect. It not only affects thinking, but also affects other layers of ourselves. The head understands by thinking and the heart understands by feeling. Art is understood not only by thinking with your head, but especially by feeling with your heart.


Art as a connection between body and soul

For an artist, making art is an interaction between the body as an instrument and the inner creative drive of the soul to create. Doctor and teacher Joop van Dam writes in his book 'Art as therapy' that the inner attitude of a person can influence the formation of cells and proteins and can thus have a decisive effect on the course of illness. According to Van Dam, someone who can no longer develop his creative imagination becomes dry and dry in his soul. Art is like medicine for the soul, because making art moves the whole person, both psychologically and physiologically, and makes us feel complete. So by making art and expressing ourselves, we can feel complete inside, which in turn affects our physical makeup.


See art as a good friend

A good friend can be as good as a therapist. In addition to the healing effect of making art, contemplating art can also have a healing effect. Art is then like a good friend who understands our emotions and needs. It helps us remember who we are and what connects us. Night Owls by Edward Hopper has comforted me in the past when I felt lonely. The melancholy and mysterious silence are palpable in this work.The melancholy and mysterious silence are palpable in this work.

Nighthawks, 1942, Edward Hopper

Jackson Pollock, with his impulsively created works, has taught me to trust the process, but his personality has also taught me to keep control in life at the same time. In his work he was able to completely let go of control, but in real life this turned out to be fatal, because he was completely absorbed in an argument with a woman and then died after a car accident after drinking too much.

Jackson Pollock tijdens zijn 'Action painting'

Cindy Sherman has made me realize that we have different roles in life and that we can play this with dedication.

Untitled film still #11, 1978, Cindy Sherman

Anish Kapoor's work reminds me of the essence of life, of nothingness. Sometimes we go through dark periods in our lives. It's okay to look away from the light and peer into a black hole, because that's where everything begins and nothing can become anything again. We can only appreciate light, if we know darkness.

Descent into limbo, 1992, Anish Kapoor

Art is indispensable for our inner and outer world

Art is always an adventure, a search for the possibilities hidden in the inner and outer world. If we want a hopeful future for our collective world, it is necessary that art becomes an indispensable part of social life on the streets, in the buildings, in the schools, in the workplaces, so that we can create and reflect. People who can perceive and experience art and people who become artistically creative themselves keep the healing powers alive in them, which in turn also make society healthy and keep it moving.


In short, art has more to do with feeling than with thinking. Art creates a stronger connection between body and soul and makes us feel complete again. This also has its effects on our psychological and physical condition and ultimately also on society. Like medicine, art can have a healing effect for both the individual and the collective.


Sources:

Kunst en therapie -Joop van Dam

Kunst als therapie - Alain de Botton

Think like an artist, don’t act like one - Koos de Wilt

How art can change your life - Susie Hodge


Nieuwe alinea


23 februari 2025
The cute rapist
10 november 2024
Back to basics
24 maart 2023
The origin of an erupted wormhole
Show More
Share by: